محمد صالح زاده
حرف تازه - محمد صالح زاده: در نظر بگیریم که از سطح زمین فاصله گرفته ایم ، و از بالای شهر به شهر نگاه میکنیم! چه می بینیم؟ شکل های اصلی که با فاصله گرفتنمان از سطح زمین میبینیم به طور کلی به ۳ بخش تقسیم‌میشوند که پس از فاصله از سطح زمین ۳ قسمت اصلی در دید اول به چشم می آیند؛ پهنه هایی که با رنگ های مختلف که هرکدام شان نشان از یک کاربری اصلی شهر دارند ، در دید اول این پهنه های اصلی شهر را پس از فاصله گرفتن از زمین میبینیم.
اما در میان این پهنه های کاربری های مختلف شهر ، نقطه های کوچک و بزرگی که گویا میادین شهر هستند ، خطهایی که پیچ در پیچ مثل رگ های شریانی داخل بدن از دل این پهنه های شهری عبور میکنند که بزرگراه ها ، خیابان ها و کوچه ها را شامل می شوند.
در همه شهرهای دنیا بنا به طراحی و برنامه ریزی شهری صورت گرفته میتوان حتی با جست و جوی ساده ای در گوگل با رجوع به عکسهای هوایی شهرهای مختلف به این خطها و نقطه ها رسید ، که هرکدام نشانه ای از پهنه های تشکیل دهنده شهر هستند.
توسط عکس های هوایی که از شهرها گرفته اند ، با نگاهی جزئی میتوان به یک نمای کلی از آن شهر رسید. میتوانیم با استفاده از این عکس‌ها، مطالعات میدانی و تحلیل اطلاعات، دقیق‌تر به مطالعه شهر و اجزای مختلف آن پرداخت.
شاید بارها نگاهمان به تصاویری برخورده که در واقع دو عکس هوایی در دو بازه زمانی از یک شهر یا یک محدوده از یک شهر را به تصویر کشیده اند ، با مقایسه دو تصویر میتوان به تغییراتی در دو زمان مختلف از یک شهر رسید که در تصویرها کاملا واضح است. به عنوان مثال: شهر "ریو دو ژانیرو" در برزیل در دو بازه زمانی مختلف توسط عکاسی ثبت شده ، که کامل تغییرات مهم شهری را میتوان دید.
یا عکس معروف از صحرای امارات(دبی) که حدود ۳۰ سال پیش عکاسی ثبت کرده که شکل و بافت صحرا گونه دارد ، و بعد دو دهه و نیم آن صحرای خالی تبدیل به غول های آسمانخراشی شده اند.
یا اگر به تهران در طی چند دهه اخیر نگاه کنیم ، تغییرات گسترده ای در بافت و شاکله شهری پایتخت صورت گرفته و رشد قابل توجهی از نظر کالبدی داشته است. در واقع میتوان گفت در این شهرها در دو بازه زمانی مختلف نظام پهنه بندی در آنها صورت گرفته است.
پهنه‌بندی در واقع دسته بندی اراضی شهری بر اساس کاربری به منظور جلوگیری از تداخل کارکردها و بالا بردن کارایی محیط شهری است که توسط وزارت مسکن و شهرسازی انجام شده است. به طور کلی هر شهر به چند منطقه اصلی شامل ؛ مسکونی ، صنعتی ، تجاری، خدماتی و تفریحی تقسیم میشود که از دل این کاربری ها در شهرسازی جدید ، کاربری های دیگری ظهور نموده اند.
منطقه بندی و ...
مصطفی کواکبیان:
